Το σουσάμι, ο σπόρος ενός από τα πιο παλαιά φυτά που καλλιεργήθηκαν ποτέ στον κόσμο, αποτελεί μια πολύ ποιοτική θρεπτική πηγή για την υγεία του ανθρώπου. Έχει αντικαρκινική, αντιθρομβωτική και αντιυπερτασική δράση και αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο στην πρόληψη του διαβήτη, την ρύθμιση της χοληστερόλης αλλά και την αντιμετώπιση δερματοπαθειών.
Το σουσάμι παράγεται από το μονοετές φυτό Sesamum indicum. Παλαιότερα η Ινδία θεωρούνταν η χώρα καταγωγής του σησαμιού, αλλά σήμερα πιστεύεται ότι είναι το Σουδάν, όπου έχουν βρεθεί πολλά άγρια είδη του φυτού. Θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα ετήσια ελαιοδοτικά καλλιεργούμενα φυτά και οι σπόροι του χαρακτηρίζονται από πολλούς επιστήμονες ως «πλήρης τροφή». Η πιο παλιά αναφορά στην χρήση των σπόρων του σουσαμιού, προέρχεται από ένα μύθο των Ασσυρίων, όπου αναφέρεται ότι οι θεοί ήπιαν κρασί από σουσάμι, την νύχτα που προηγήθηκε της δημιουργίας της Γης. Πριν από την εποχή του Μωυσή, οι Αιγύπτιοι άλεθαν τα σπέρματα και χρησιμοποιούσαν το σουσάμι με τη μορφή αλευριού. Οι Κινέζοι ήδη πριν από 5000 χρόνια το χρησιμοποιούσαν ως μέσο φωτισμού και παρήγαγαν αιθάλη με καύση σησαμελαίου για την παρασκευή της καλύτερης σινικής μελάνης. Αναφέρεται στους ινδουιστικούς θρύλους και δοξασίες ως σύμβολο αθανασίας. Η λέξη σουσάμι (σησάμι), προέρχεται από την αραβική λέξη "semsin". Στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν σέσαμον. Σησάμι έχει βρεθεί στο τάφο του Τουταγχαμών (14ος αιώνας π.Χ.) και στο Ακρωτήρι της Θήρας (1628 π.Χ.). Με τα χρόνια οι σπόροι καταξιώθηκαν σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή διαφόρων τροφίμων, καθώς και για την παραγωγή ελαίου. Το σησαμέλαιο είναι το κύριο διαιτητικό λιπαρό, που χρησιμοποιείται στην κουζίνα της Εγγύς και Άπω Ανατολής.
Το σουσάμι αποτελεί φυτικής προέλευσης τρόφιμο, που περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας φυτικές πρωτεΐνες. Είναι επίσης πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η αργινίνη, η λυσίνη κ.α. Έτσι, όταν συνδυασθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως τα όσπρια και οι ξηροί καρποί, οι πρωτεΐνες που προκύπτουν είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας, καθώς πλησιάζουν τη βιολογική αξία ζωικών πρωτεϊνών. Περιέχει φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και λιγνάνες που έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Η υψηλή θρεπτική αξία του σουσαμιού οφείλεται και στα λιπαρά οξέα που περιέχει. Από αυτά το 45% είναι μονοακόρεστα, το 40% πολυακόρεστα και μόλις το 15% κορεσμένα. Η αυξημένη παρουσία πολυακόρεστων λιπαρών οξέων καθιστά το σουσάμι μια ιδιαιτέρως θρεπτική τροφή, καθώς τα συγκεκριμένα οξέα δεν μπορεί να τα συνθέσει ο ανθρώπινος οργανισμός, γιαυτό και θεωρείται απαραίτητο να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής. Αποδίδει αρκετές θερµίδες, (100 γρ. σουσάµι έχουν 566 θερµίδες), ωστόσο η κατανάλωσή του µε µέτρο κρίνεται απαραίτητη.
Τα αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία:
Αντικαρκινική δράση: η σησαμόλη που περιέχει αναστέλλει την βλαβερή δράση των ελεύθερων ριζών.
Ρύθμιση της χοληστερόλης: λόγω των πολλών αντιοξειδωτικών που περιέχει.
Αντιυπερτασική-αντιθρομβωτική δράση: το συστατικό σησαμίνη το οποίο συναντάται στο σουσάμι αναστέλλει τόσο την αύξηση της πίεσης όσο και τη δημιουργία εγκεφαλικών θρόμβων.
Προστασία έναντι του πόνου και των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας γονάτου
Μείωση κινδύνου πρόκλησης μυϊκών τραυματισμών
Πρόληψη του διαβήτη και του καταρράκτη
Αντιγηραντικές ιδιότητες: λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βιταμίνη Ε και της δράσης των λιγνανών, δηλαδή της σησαμινόλης και της σησαμίνης.
Στοματική υγεία: Αποτρέπει τη φθορά των δοντιών, την κακή αναπνοή, την αιμορραγία των ούλων, την ξηρότητα του φάρυγγα και μειώνει την οδοντική πλάκα.
Υγεία του δέρματος: Ο ψευδάργυρος στο σησαμέλαιο θα απαλύνει τους ερεθισμούς του δέρματος, θα θεραπεύσει την ακμή, τα σπυράκια και τα μαύρα στίγματα. Βοηθά στην επούλωση των πληγών και θεραπεύει τις ατέλειες της επιδερμίδας και λόγω των πρωτεϊνών παρουσιάζει έντονη αντιβακτηριδιακή δράση.
